Atodiad dadansoddol i ymestyn cwmpas Cynllun Masnachu Allyriadau鈥檙 DU (CMA): Morwrol (HTML)

Question 1

Adran 1: Trosolwg o Gynllun Masnachu Allyriadau鈥檙 DU (CMA y DU)

Accepted Answer

Nodweddion CMA y DU

Er mwyn ystyried cyd-destun ymestyn y cwmpas, mae鈥檙 adran hon yn egluro nodweddion CMA y DU fel y mae ar hyn o bryd.

Cwmpas/maint y farchnad

Mae CMA y DU yn cynrychioli tua 25% o allyriadau tiriogaethol y DU yn seiliedig ar ddata diweddaraf 2022^{[footnote 1]}. 惭补别鈥檙 cynllun yn cwmpasu sector p诺er y DU, diwydiant ynni-ddwys, ac allyriadau o hediadau domestig, hediadau o鈥檙 DU i Ardal Economaidd Ewrop (AEE), hediadau o Brydain Fawr i鈥檙 Swistir, a hediadau rhwng y DU a Gibraltar.

Roedd 678 o weithfeydd a 369 o weithredwyr awyrennau ym mhrif gynllun CMA y DU yn 2022.^{[footnote 2]} Hefyd, mae鈥檙 cynllun yn rheoleiddio 250 o weithfeydd o dan y trefniadau eithrio ar gyfer Ysbytai ac Allyrwyr Bach (HSE), yn ogystal 芒 110 o Allyrwyr Bach Iawn (USE).^{[footnote 3]} Mae pum gweithfa yn y DU 鈥� cynhyrchwyr trydan yng Ngogledd Iwerddon 鈥� yn dal yn rhan o System Masnachu Allyriadau鈥檙 UE (SME yr UE) o dan delerau Fframwaith Windsor.

Mae CMA y DU yn cwmpasu allyriadau carbon deuocsid ar gyfer pob gweithgaredd ynghyd 芒 pherfflworocarbonau ar gyfer cynhyrchu alwminiwm ac ocsid nitrus sy鈥檔 deillio o gynhyrchu asidau nitrig, adipig, glyocsal a glyocsilig.

Yn Ymateb yr Awdurdod 2023,^{[footnote 4]} cadarnhaodd Awdurdod CMA y DU ei fod yn bwriadu ehangu cwmpas y cynllun i鈥檙 sector morwrol erbyn 2026. Byddai hyn yn golygu cynnwys sector ychwanegol o fewn CMA y DU a chapio cyfran uwch o allyriadau鈥檙 DU er mwyn cyfrannu ymhellach at gyflawni targedau sero net a lleihau carbon y DU am y gost isaf i ddiwydiant. Mae manylion pellach yn amodol ar ymgynghoriad.

Allyriadau

Yn 2022, roedd yr allyriadau o fewn cwmpas CMA y DU yn gyfwerth 芒 111 miliwn o dunelli o CO2 (MtCO₂e) 鈥� ac o鈥檙 cyfanswm hwnnw roedd gweithfeydd sefydlog yn cyfrif am 103 MtCO₂e ac roedd gweithredwyr awyrennau鈥檔 cyfrif am 8 MtCO₂e. Mae hyn yn cynrychioli cynnydd o flwyddyn i flwyddyn yn allyriadau CMA y DU o 3 MtCO₂e ers 2021. Achoswyd hyn gan gynnydd mewn gweithgarwch hedfan ar 么l i bandemig COVID-19 ddod i ben. Mae hyn o gymharu 芒 chyfanswm allyriadau tiriogaethol o 417 MtCO₂e yn y DU yn 2022.

Cap

Yn dechnegol, mae鈥檙 cap yn cyfeirio at y terfyn cyfreithiol ar nifer Lwfansau鈥檙 DU y gellir eu creu bob blwyddyn. Yn yr un modd, ceir cap ar gyfer y cyfnod masnachu (1 Ionawr 2020 鈥� 31 Rhagfyr 2030). Er cael eu creu fel math o gap ar allyriadau, ni chaiff y lwfansau hyn eu hildio鈥檔 awtomatig ar gyfer y flwyddyn pan g芒nt eu creu oherwydd gellir eu bancio ar gyfer eu hildio yn y blynyddoedd dilynol neu eu benthyg ymlaen llaw. Fodd bynnag, mae鈥檙 cap yn awgrymu terfyn ar yr allyriadau o ran cwmpas y cynllun yn y tymor hwy, a thrwy hynny, yn gweithredu fel cymhelliant i leihau.

Lefel y cap sylfaenol blynyddol, cyn cyfrif am ysbytai ac allyrwyr bach:

yn 2021 鈥�156 MtCO₂e
yn 2022 鈥� 151 MtCO₂e
yn 2023 鈥�147 MtCO₂e
yn 2024 鈥� fydd 92 MtCO₂e

Yn Ymateb yr Awdurdod 2023^{[footnote 5]}, ymrwymodd yr Awdurdod i leihau鈥檙 cap sylfaenol blynyddol i oddeutu 49 MtCO₂e yn 2030 sy鈥檔 golygu gostwng cap sylfaenol Cam I, 2021-2030, o 1,366 MtCO₂e i 936 MtCO₂e. Mae hyn yn unol 芒 Chynllun Cyflawni鈥檙 Gyllideb Garbon o fis Mawrth 2023, gan adlewyrchu鈥檙 gwaith o gyflawni polis茂au datgarboneiddio yn llawn ar draws sectorau a gwmpesir gan y CMA fel bod y DU yn cyflawni ei chyllidebau carbon (CB) a鈥檙 cyfraniad a bennir yn genedlaethol (NDC) yn 2030.

Question 2

Adran 2: Morwrol

Accepted Answer

Fel y nodwyd yn yr ymgynghoriad, dymuna鈥檙 Awdurdod gael barn rhanddeiliaid ar sut i weithredu鈥檙 gwaith o ymestyn CMA y DU i gwmpasu鈥檙 sector morwrol.

Pwrpas yr adran hon o鈥檙 atodiad dadansoddol yw rhoi trosolwg o鈥檙 dadansoddiad sy鈥檔 sail i ran forwrol yr ymgynghoriad. Pan fo hynny鈥檔 bosibl, rydym yn esbonio鈥檙 dull o gynhyrchu opsiynau ac asesu cynigion a amlinellir yn yr ymgynghoriad. Ni fwriedir iddo adlewyrchu鈥檙 sylfaen dystiolaeth lawn a gaiff ei defnyddio i wneud penderfyniadau, na鈥檙 sylfaen dystiolaeth lawn sydd wedi cael ei defnyddio i ddatblygu cynigion hyd yma ac rydym yn gofyn am dystiolaeth bellach fel rhan o鈥檙 ymgynghoriad hwn.

Yn Ymateb yr Awdurdod i鈥檙 ymgynghoriad, bydd Awdurdod CMA y DU yn nodi effeithiau cynigion cyfunol, gan ystyried y rhyngweithio rhwng opsiynau arfaethedig ac effeithiau鈥檙 cynllun yn gyffredinol, gan gynnwys effeithiau rhanbarthol a sectoraidd os yw hynny鈥檔 ymarferol a phriodol. Pan fyddwn yn nodi risgiau penodol sy鈥檔 gysylltiedig ag opsiynau, byddwn yn disgrifio鈥檙 camau y byddwn yn eu cymryd i liniaru unrhyw effeithiau o鈥檙 fath yn briodol lle y bydd angen gwneud hynny. Ceir rhagor o wybodaeth am hyn yn adran 4 yr atodiad hwn.

Trosolwg

Mae gan y DU hanes morwrol cryf ac mae鈥檔 dibynnu鈥檔 helaeth ar y sector morwrol, gyda 95% o fewnforion (yn 么l pwysau) yn cyrraedd ar y m么r.^{[footnote 6]} Yn 2019, cyfrannodd y sector morwrol 227,100 o swyddi yn uniongyrchol ac oddeutu 拢18.7 biliwn^{[footnote 7]} i werth ychwanegol gros (GYG) y DU, gan gynnwys diwydiant adeiladu llongau a gefnogodd 35,000 o swyddi yn uniongyrchol ledled y wlad, a ychwanegodd 拢2 biliwn^{[footnote 8]} i GYG y DU ac sy鈥檔 cael ei danategu gan gadwyn gyflenwi helaeth a swyddi medrus ledled y wlad yn y sectorau sifil ac amddiffyn.

Allyriadau nwyon t欧 gwydr

Mae amcangyfrifon o Restr Allyriadau Atmosfferig Genedlaethol y DU (NAEI)^{[footnote 9]} yn awgrymu bod cyfanswm yr allyriadau nwyon t欧 gwydr (GHG) o longau m么r yn sector morwrol domestig y DU yn 2019, sydd 芒鈥檙 un diffiniad 芒 chwmpas arfaethedig ymestyniad CMA y DU (gweler yr adran 鈥淒iffiniad o allyriadau morwrol domestig y DU鈥�) yn 5.0 miliwn tunnell o garbon deuocsid cyfwerth (MtCO₂e). Cynhyrchwyd 4.5 MtCO₂e o鈥檙 rhain tra bod llongau ar y m么r a鈥檙 0.5 MtCO₂e arall o longau wrth angorfa. 惭补别鈥檙 ffigurau hyn yn eithrio cychod dyfrffyrdd mewndirol a chychod hamdden, yr amcangyfrifwyd eu bod yn cynhyrchu 1.0 MtCO₂e pellach.

Cyflwynir ffigurau 2019 yn y ddogfen hon gan mai dyna鈥檙 flwyddyn olaf heb effaith COVID-19 arni y mae gennym set lawn o ddata ar ei chyfer. 惭补别鈥檙 amcangyfrifon hyn a holl amcangyfrifon eraill y ddogfen hon yn cyfeirio at allyriadau nwyon t欧 gwydr sy鈥檔 cael eu cynhyrchu trwy weithrediad llongau morwrol, a elwir hefyd yn allyriadau tank-to-wake (TtW). Felly nid yw鈥檙 amcangyfrifon hyn yn cynnwys yr allyriadau nwyon t欧 gwydr a ryddheir wrth gynhyrchu a dosbarthu鈥檙 tanwydd a ffynonellau ynni eraill (e.e. trydan) sy鈥檔 cael eu defnyddio gan longau morwrol, a elwir hefyd yn allyriadau well-to-tank (WtT).

Opsiynau a pholisi lleihau

Ceir amrywiaeth o dechnolegau posibl ac atebion eraill ar wahanol gamau datblygu y gellir eu defnyddio i leihau allyriadau yn y sector morwrol. 惭补别鈥檙 rhain yn cynnwys:

Mesurau effeithlonrwydd ynni technegol a gweithredol i leihau鈥檙 defnydd o danwydd, gan gynnwys swigod iro aer, cymorth gwynt, systemau adfer gwres gwastraff, llywiau dirdro, rheoli caenau cyrff llongau ac optimeiddio cyflymder.
Tanwydd ynni allyriadau nwyon t欧 gwydr sero a bron yn sero a ffynonellau ynni, gan gynnwys hydrogen, amonia, methanol, biodanwydd, trydan adnewyddadwy, tanwydd synthetig eraill, ac ynni niwclear.
Technoleg dal/trin allyriadau. Mae technolegau y gellir eu defnyddio i ddal a thrin allyriadau llongau 鈥� er enghraifft, systemau glanhau nwy gwac谩u ar fwrdd llong neu systemau ailgylchredeg nwy gwac谩u 鈥� yn rhai o鈥檙 atebion sy鈥檔 cael eu defnyddio i ymdrin ag allyriadau llygredd aer yn y sector morwrol.
P诺er y glannau. Technoleg sy鈥檔 galluogi llongau i ddiffodd eu peiriant a chysylltu 芒鈥檙 grid wrth angorfa, a all leihau allyriadau.

Nid oes llawer o sicrwydd ynghylch i ba raddau y bydd yr holl dechnolegau hyn ar gael, gan mai yn nyddiau cynnar eu datblygiad y mae rhai ohonynt o hyd. Hyderwn y bydd CMA y DU, yn ogystal 芒 pholis茂au presennol a rhai a gynlluniwyd yn y DU ac yn rhyngwladol, yn hyrwyddo datblygu a defnyddio鈥檙 technolegau hyn. Gallai鈥檙 polis茂au hyn gynnwys mesurau i gynyddu鈥檙 defnydd o danwydd allyriadau nwyon t欧 gwydr sero, a bron yn sero, archwilio mesurau eraill mewn sectorau a dargedwyd, cyllid ymchwilio a datblygu i鈥檙 sector drwy UK SHORE (Swyddfa Llongau鈥檙 DU ar gyfer Lleihau Allyriadau), a pholis茂au i leihau effeithiau amgylcheddol ehangach y sectorau.

Ar lefel ryngwladol, mae鈥檙 Sefydliad Morwrol Rhyngwladol (IMO) yn gyfrifol am fesurau gwella diogelwch llongau rhyngwladol ac atal llygredd o longau. Eisoes mae gan yr IMO bolis茂au i annog gwelliannau mewn effeithlonrwydd ynni, sef y Dangosydd Dwyster Carbon (CII), Mynegai Effeithlonrwydd Ynni Llongau Presennol (EEXI) a Mynegai Dylunio Effeithlonrwydd Ynni (EEDI).^{[footnote 10]} 惭补别鈥檙 IMO hefyd yn ystyried polis茂au datgarboneiddio yn y dyfodol, yn dilyn y strategaeth lleihau nwyon t欧 gwydr diwygiedig ar gyfer llongau rhyngwladol a fabwysiadwyd ym mis Gorffennaf 2023.^{[footnote 11]}

Yn yr un modd, mae鈥檙 UE wedi ymestyn cwmpas CMA yr UE i gynnwys llongau dros 5,000 GT^{[footnote 12]} o 2024, gan gynnwys 50% o allyriadau o longau ar deithiau rhwng aelod-wladwriaethau鈥檙 UE a gwledydd nad ydynt yn aelod-wladwriaethau鈥檙 UE. 惭补别鈥檙 UE wedi mabwysiadu deddfwriaeth newydd (FuelEU maritime^{[footnote 13]}) hefyd, sy鈥檔 cynnwys mesurau i sicrhau y bydd dwyster nwyon t欧 gwydr tanwydd a ddefnyddir gan y sector llongau yn lleihau鈥檔 raddol dros y blynyddoedd.

Sail resymegol

Diffyg allweddol yn y farchnad sy鈥檔 wynebu鈥檙 diwydiant morwrol yw bodolaeth allanoldebau negyddol. Ar hyn o bryd, nid yw prisiau tanwydd morwrol yn adlewyrchu costau cymdeithasol eu hallyriadau nwyon t欧 gwydr a llygryddion aer. Mae hyn yn golygu nad oes cymhelliant optimaidd ar hyn o bryd i berchnogion llongau a gweithredwyr fuddsoddi mewn mesurau a fydd yn lleihau eu hallyriadau. Byddai ymestyn CMA y DU i gwmpasu鈥檙 sector morwrol yn cyfrannu at wynebu鈥檙 diffyg hwn yn y farchnad trwy gymhwyso pris i allyriadau o鈥檙 sector morwrol a gynhwysir yn y cynllun, ar ffurf cost UKA. Byddai hynny鈥檔 gymorth i annog perchnogion llongau a gweithredwyr i fuddsoddi mewn technolegau a fyddai鈥檔 gostwng eu hallyriadau er mwyn bod yn llai agored i鈥檙 pris carbon hwn.

Roedd ymchwil a gynhaliwyd ar gyfer yr Adran Drafnidiaeth yn 2019 hefyd yn nodi rhwystrau marchnad pellach i ddatgarboneiddio鈥檙 sector, gan gynnwys cymhellion hollt i fuddsoddi, gwybodaeth amherffaith a methiannau o ran cydgysylltu.^{[footnote 14]} Gall cynnwys y sector morwrol yn CMA y DU hefyd helpu i oresgyn rhai o鈥檙 rhwystrau eraill hyn.

Cwmpas ymestyniad y cynllun

Diffiniad o allyriadau morwrol domestig y DU

Mae cwmpas arfaethedig allyriadau morwrol domestig y DU yn cynnwys allyriadau o deithiau sy鈥檔 dechrau ac yn gorffen yn yr un porthladd yn y DU, yn ogystal 芒鈥檙 rhai sy鈥檔 mynd o un porthladd y DU i un arall ac allyriadau wrth angori ar y teithiau hyn, ar y m么r ac ar strwythurau ar y m么r. Rydym hefyd yn cynnig cynnwys yr holl allyriadau mewn angorfa ym mhorthladdoedd y DU gan gynnwys o longau sydd wedi cyrraedd o gyrchfan ryngwladol neu sy鈥檔 gadael iddi.

Mae hefyd yn bwysig nodi ein bod yn cynnig y dylai allyriadau morwrol domestig y DU hefyd gynnwys allyriadau sy鈥檔 cael eu cynhyrchu tra bod llong wrth angorfa mewn porthladd yn y DU, hyd yn oed os yw鈥檙 llong yn mynd ar daith ryngwladol unwaith y bydd yn gadael y porthladd.

Yn seiliedig ar ddata UK NAEI, amcangyfrifir bod cyfanswm allyriadau nwyon t欧 gwydr sector morwrol domestig y DU (gan gynnwys cychod dyfrffyrdd mewndirol a chychod hamdden) oddeutu 6.0 MtCO₂ yn 2019.^{[footnote 15]}

Gan y rhagwelir y byddai llongau sy鈥檔 gweithredu mewn dyfrffyrdd mewndirol yn unig a chychod hamdden yn llawer llai na鈥檙 trothwy maint y mae鈥檙 Awdurdod yn bwriadu ei ddefnyddio i benderfynu pa longau sydd i鈥檞 cynnwys yn CMA y DU (gweler y ddogfen ymgynghori am ragor o fanylion), mae鈥檙 allyriadau nwyon t欧 gwydr o longau m么r yn hynod berthnasol.

Amcangyfrifir bod llongau m么r o fewn sector morwrol domestig y DU yn gyfrifol am oddeutu 4.5 MtCO₂ o allyriadau nwyon t欧 gwydr pan oedd y llongau hyn ar y m么r yn 2019. Gellir rhannu hyn yn 么l math o long, fel y dangosir isod. Nid yw鈥檙 ffigur hwn yn cynnwys allyriadau a gynhyrchir gan gychod hamdden nac ar ddyfrffyrdd mewndirol.

Ffigur 1: Allyriadau nwyon t欧 gwydr o longau m么r yn sector morwrol domestig y DU pan oedd y llongau hyn ar y m么r, wedi鈥檜 rhannu yn 么l math o long (2019)

Ffynhonnell: NAEI

Disgrifiad o Ffigur 1: Siart far yn dangos allyriadau nwyon t欧 gwydr o longau m么r yn sector morwrol domestig y DU pan oedd y llongau hyn ar y m么r, wedi鈥檜 rhannu yn 么l math o long. Ar y m么r, 1.4 MtCO₂e; Ro-Ro, 0.6 MtCO₂e; Amrywiol - pysgota, 0.5 MtCO₂e.

Ymhellach, amcangyfrifir bod llongau m么r o fewn sector morwrol domestig y DU yn gyfrifol am oddeutu 0.5 MtCO₂e o allyriadau nwyon t欧 gwydr pan oedd y llongau hyn wrth angorfa yn 2019.^{[footnote 16]} Gellir rhannu hyn yn 么l math o long, fel y dangosir isod. Nid yw鈥檙 ffigur hwn yn cynnwys allyriadau a gynhyrchir gan gychod hamdden nac ar ddyfrffyrdd mewndirol.

Ffigur 2: Allyriadau nwyon t欧 gwydr o longau m么r yn sector morwrol domestig y DU pan oedd y llongau hyn wrth angorfa, wedi鈥檜 rhannu yn 么l math o long (2019)

Ffynhonnell: NAEI

Disgrifiad o Ffigur 2: Siart far yn dangos allyriadau nwyon t欧 gwydr o longau m么r yn sector morwrol domestig y DU pan oedd y llongau hyn wrth angorfa, wedi鈥檜 rhannu yn 么l math o long. Ro-Ro, 0.14 MtCO₂e; Ar y m么r, 0.06 MtCO₂e; Tancer olew, 0.06 MtCO₂e.

Ar ben hynny, dylid cydnabod bod cyfanswm yr allyriadau nwyon t欧 gwydr o sector morwrol domestig y DU wedi鈥檜 rhannu rhwng cenhedloedd y DU, ac felly mae cynnwys y sector morwrol domestig yn CMA y DU 芒鈥檙 potensial i effeithio ar bob cenedl yn y DU. 惭补别鈥檙 tabl canlynol yn dangos amcangyfrifiad o鈥檙 allyriadau nwyon t欧 gwydr morwrol domestig sy鈥檔 gysylltiedig 芒 phob cenedl yn y DU. 惭补别鈥檙 ffigur hwn yn cynnwys allyriadau a gynhyrchir gan gychod hamdden ac ar ddyfrffyrdd mewndirol.

Tabl 1: Allyriadau nwyon t欧 gwydr o sector morwrol domestig y DU, wedi鈥檜 rhannu yn 么l cenedl yn y DU (2019)

Cenedl	Allyriadau 2019 (MtCO₂e)	Cyfran
Lloegr	3.5	58%
Yr Alban	2.0	34%
Cymru	0.3	5%
Gog Iwerddon	0.2	3%

Ffynhonnell: Greenhouse Gas Inventories for England, Scotland, Wales & Northern Ireland: 1990-2021 - NAEI, DU^{[footnote 17]}

Ymdrin 芒 llwybrau rhwng Gogledd Iwerddon a Phrydain Fawr

Fel yr amlinellwyd yn yr ymgynghoriad, mae鈥檙 UE wedi ymestyn CMA yr UE i gynnwys allyriadau morwrol, gan gynnwys cwmpasu 50% o allyriadau o deithiau sy鈥檔 cyrraedd neu鈥檔 gadael o borthladd o dan awdurdodaeth Aelod-wladwriaeth o鈥檙 UE, i neu o borthladd y tu allan i awdurdodaeth aelod-wladwriaeth o鈥檙 UE o 2024. Mae hyn yn golygu y byddai llongau ar deithiau rhwng y DU a Gweriniaeth Iwerddon yn ddarostyngedig i rwymedigaethau ildio ar gyfer 50% o allyriadau o dan CMA yr UE, tra byddai llongau ar deithiau rhwng Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon yn ddarostyngedig i rwymedigaethau ildio ar gyfer 100% o鈥檜 hallyriadau o dan y cynigion uchod i ymestyn CMA y DU. Rydym yn ymgynghori ar ddau opsiwn er mwyn osgoi ystumiadau posibl.

Nid yw data o鈥檙 NAEI yn cynnwys dadansoddiad o allyriadau yn 么l llwybr, felly nid yw鈥檔 bosibl rhoi amcangyfrifon o allyriadau o deithiau rhwng Gogledd Iwerddon a Phrydain Fawr. Fodd bynnag, mae鈥檙 rhestr yn cynnwys yr holl allyriadau sy鈥檔 gadael Gogledd Iwerddon, a all helpu i ddeall yr eithriad posibl o 50% i sicrhau bod teithiau rhwng y Deyrnas Unedig-Gogledd Iwerddon a鈥檙 Deyrnas Unedig-Gweriniaeth Iwerddon yn cael eu trin yr un fath. Fel y nodwyd uchod, roedd y rhain yn 0.2 MtCO₂e yn 2019. 惭补别鈥檙 ffigur hwn yn cynnwys allyriadau o deithiau o fewn Gogledd Iwerddon, ochr yn ochr 芒鈥檙 rhai o Ogledd Iwerddon i Brydain Fawr. Gallai dyblu鈥檙 ffigur hwn roi amcangyfrif o鈥檙 allyriadau o longau sy鈥檔 teithio yn y ddau gyfeiriad rhwng Gogledd Iwerddon a Phrydain Fawr, er bod hyn yn debygol o fod yn oramcangyfrif. Mae dadansoddiad yr Adran Drafnidiaeth o ddata o Sea/by Maritech, yn awgrymu bod 86% o鈥檙 teithiau rhwng Gogledd Iwerddon a Phrydain Fawr yn ystod 2022 gan longau dros 5,000 GT.

Trothwy ar gyfer y cynllun

惭补别鈥檙 Awdurdod yn cynnig cynnwys llongau morwrol dros 5,000 GT o fewn CMA y DU o 2026. Mae dadansoddiad o ddata allyriadau 2019 gan yr NAEI yn awgrymu bod tua 39% o鈥檙 allyriadau nwyon t欧 gwydr o longau morwrol domestig yn y DU wedi鈥檜 cynhyrchu gan longau dros 5,000 GT.^{[footnote 18]}

Fel rhagdybiaeth i symleiddio, mae鈥檙 amcangyfrif hwn yn tybio bod holl gychod dyfrffyrdd mewndirol a chychod hamdden yn is na 5,000 GT. Mae hyn wedi bod yn angenrheidiol oherwydd cyfyngiadau鈥檙 dystiolaeth sydd ar gael ar dunelledd gros y llongau hyn.

Cynnwys allyriadau methan ac ocsid nitrus

Fel yr amlinellwyd yn yr ymgynghoriad, rydym yn cynnig cynnwys nwyon t欧 gwydr ychwanegol o鈥檙 sector morwrol o fewn y cynllun, sef methan ac ocsid nitrus yn benodol. Mae dadansoddiad o ddata allyriadau 2019 o鈥檙 NAEI yn amcangyfrif bod tua 0.002 MtCO₂e o Fethan (CH₄) a 0.06 MtCO₂e o Ocsid Nitrus (N₂O) yn cael eu cynhyrchu gan longau m么r o fewn sector morwrol domestig y DU.^{[footnote 19]}

Eithriadau

Gweithgarwch morwrol anfasnachol y llywodraeth

Fel yr amlinellwyd yn yr ymgynghoriad, mae鈥檙 Awdurdod yn bwriadu eithrio allyriadau o weithgarwch morwrol anfasnachol y llywodraeth (GNCMA) rhag CMA y DU. 惭补别鈥檙 polisi hwn yn dilyn y drefn a ddefnyddir fel arfer o dan Ddeddf Llongau Masnach 1995. 惭补别鈥檙 term hwn yn cynnwys gweithgareddau fel gweithredu at ddibenion anfasnachol:

Llongau milwrol
Llongau Llu鈥檙 Ffiniau / Tollau
Llongau鈥檙 heddlu
Llongau Gwylwyr y Glannau a chyrff chwilio ac achub eraill y Llywodraeth
Llongau brys/meddygol, fel llongau sy鈥檔 gwasanaethu鈥檙 GIG/ambiwlansys
Llongau ymchwil y llywodraeth
Llongau鈥檙 Awdurdod Goleudai Cyffredinol (a ddefnyddir at ddibenion anfasnachol)

Nid yw allyriadau o longau milwrol wedi鈥檜 cynnwys mewn amcangyfrifon allyriadau a nodir yn y ddogfen hon. Mae allyriadau o fathau eraill o weithgarwch anfasnachol y Llywodraeth yn debygol o fod yn fach ac yn bennaf o dan y trothwy 5,000 GT. Mae data o Gofrestr Llongau鈥檙 DU yn dangos mai dim ond 2 allan o 187 o gychod llywodraeth anfasnachol posibl (ac eithrio llongau milwrol a Llu鈥檙 Ffiniau) sydd dros y trothwy 5,000 GT.

Gwasanaethau Fferi Ynysoedd yr Alban

Er bod poblogaethau ar ynysoedd ledled y DU, mae nifer fawr o gymunedau yn yr Alban sy鈥檔 dibynnu ar y gwasanaethau hyn, gyda thua 93 o ynysoedd 芒 thrigolion arnynt oddi ar arfordir yr Alban, a鈥檙 mwyafrif helaeth o鈥檙 rhain heb gysylltiad ffordd 芒 thir mawr Prydain Fawr.

Mae Llywodraeth yr Alban, sy鈥檔 rhan o鈥檙 Awdurdod, wedi ymrwymo i wella canlyniadau cymunedau鈥檙 ynysoedd hyn, gan gynnwys trwy gynyddu lefelau poblogaeth a gwella gwasanaethau trafnidiaeth. Nodir yr amcanion yn y Cynllun Ynysoedd Cenedlaethol^{[footnote 20]} ac mae gan bob un o Weinidogion yr Alban gyfrifoldeb a dyletswydd statudol i weithredu a chyflawni鈥檙 amcanion strategol a nodir yn y Cynllun hwn.

Fel yr amlinellir yn yr ymgynghoriad, mae鈥檙 Awdurdod yn bwriadu eithrio gwasanaethau fferi sy鈥檔 gwasanaethu ynysoedd yr Alban rhag CMA y DU, gan adlewyrchu pwysigrwydd arbennig Deddf Ynysoedd (Yr Alban) 2018 wrth i Lywodraeth yr Alban lunio polis茂au. Byddai unrhyw eithriad yn destun adolygiad yn y dyfodol, yn enwedig os bydd dewisiadau amgen, hyfyw gydag allyriadau is ar gyfer y gwasanaethau fferi hyn yn dod i ddefnydd masnachol. Yr adolygiad a gynlluniwyd ar y trothwy yn 2028 fyddai鈥檙 cyfle cyntaf i adolygu unrhyw eithriad.

Mae tabl 2 yn dangos yr allyriadau posibl o鈥檙 ffer茂au hyn a fyddai鈥檔 cael eu hepgor o gwmpas CMA y DU pe bai鈥檙 Awdurdod yn bwrw ymlaen 芒鈥檙 eithriad hwn. Ffigurau enghreifftiol yn unig yw鈥檙 rhain oherwydd eu bod yn seiliedig ar ddata Monitro, Adrodd a Dilysu 2019 hanesyddol yr UE, pan oedd un ar ddeg o longau 5,000 GT+ yn rhan o鈥檙 fflyd yn allyrru cyfanswm cyfunol o 0.17 MtCO₂e. Gallai allyriadau yn y dyfodol newid oherwydd bod llongau yn ymuno neu鈥檔 gadael y fflyd, datblygiad technolegol, neu newidiadau yn amlder y teithiau.

Nid ydym wedi didynnu allyriadau o wasanaethau fferi i ynysoedd yr Alban, ond mae ystod enghreifftiol o allyriadau sy鈥檔 gysylltiedig 芒鈥檙 llongau hyn wedi鈥檜 cynnwys yn yr atodiad dadansoddol hwn. Byddwn yn mireinio hyn cyn Ymateb yr Awdurdod ac yn didynnu allyriadau o lwybr addasu鈥檙 cap yn unol 芒 hynny.

Tabl 2: Maint enghreifftiol eithrio gwasanaethau fferi ynysoedd yr Alban, 2026-30

Cyfanswm maint eithrio enghreifftiol: Allyriadau CO2 gwasanaethau fferi ynysoedd yr Alban 5,000 GT+ 2026-30, MtCO₂e	Maint eithrio enghreifftiol fel cyfran o gyfanswm addasiad arfaethedig y cap morwrol
0.9-1.1	7-9%

Cyflwynir amrediad yn nhabl 2. Mae rhan isaf yr amrediad yn tybio nad oes unrhyw newid mewn allyriadau ffer茂au o鈥檌 gymharu 芒 2019, tra bod rhan uchaf yr amrediad yn tybio cynnydd o 27% mewn allyriadau i gyfrif am newidiadau disgwyliedig i faint y fflyd. Ni ddylid ystyried yr amrediadau hyn fel ffiniau ar allyriadau yn y dyfodol 鈥� gallai鈥檙 gwir ffigyrau fod yn uwch neu鈥檔 is oherwydd newidiadau annisgwyl yn y sector. Byddwn yn ceisio gwella鈥檙 dadansoddiad hwn cyn ymateb yr Awdurdod.

Sylwch fod tabl 2 yn seiliedig ar yr effaith ar y cynllun gyda鈥檙 trothwy 5,000 GT arfaethedig. Pe bai鈥檔 cael ei ostwng yn dilyn adolygu鈥檙 trothwy erbyn 2028, byddem yn disgwyl y byddai mwy o longau ac felly mwy o allyriadau yn cael eu heithrio fel hyn.

Cymryd rhan yn y cynllun

Monitro, adrodd a dilysu

Rydym yn bwriadu defnyddio cyfundrefn Monitro, Adrodd a Dilysu bresennol y DU i ymdrin ag allyriadau CO2 o longau (cyfundrefn Monitro, Adrodd a Dilysu鈥檙 DU)^{[footnote 21]} fel sail ar gyfer ymestyn cwmpas CMA y DU i鈥檙 sector morwrol. Fodd bynnag, rydym yn bwriadu gwyro mewn pum maes cyffredinol o gyfundrefn Monitro, Adrodd a Dilysu bresennol y DU; manylir ar hyn ymhellach yn yr ymgynghoriad. 惭补别鈥檙 gyfundrefn Monitro, Adrodd a Dilysu bresennol yn berthnasol i longau dros 5,000 GT yn unig, sy鈥檔 cludo cargo a/neu deithwyr at ddibenion masnachol i ac o borthladdoedd y DU, rhwng porthladdoedd y DU neu o fewn porthladdoedd y DU (gan gynnwys wrth angorfa). Mae鈥檔 rhaid i longau sydd o fewn cwmpas cyfundrefn Monitro, Adrodd a Dilysu鈥檙 DU gynhyrchu cynllun monitro allyriadau cymeradwy ac adroddiad allyriadau blynyddol wedi鈥檌 ddilysu, o 2024 ymlaen dilyswyr achrededig Gwasanaeth Achredu鈥檙 Deyrnas Unedig (UKAS) sy鈥檔 cymeradwyo cynlluniau monitro a dilysu adroddiadau. Yn dilyn pob cyfnod adrodd, mae鈥檔 rhaid cludo dogfen gydymffurfio (DoC) ar long sy鈥檔 cwmpasu鈥檙 cyfnod adrodd blaenorol.

惭补别鈥檙 rhan fwyaf o鈥檙 llongau yr ydym yn bwriadu y byddant o fewn cwmpas CMA y DU eisoes wedi鈥檜 cynnwys yn nhrefn Monitro, Adrodd a Dilysu鈥檙 DU, o gofio bod Monitro, Adrodd a Dilysu鈥檙 DU ar hyn o bryd yn berthnasol i longau dros 5,000 GT sy鈥檔 cludo cargo a/neu deithwyr at ddibenion masnachol i ac o borthladdoedd y DU (gan gynnwys wrth angorfa). Disgwylir i鈥檙 mathau o longau nad ydynt wedi鈥檜 cynnwys yn Monitro, Adrodd a Dilysu鈥檙 DU ar hyn o bryd ond yr ydym yn cynnig y byddant yn cael eu cynnwys yn CMA y DU, fod ar y m么r yn bennaf, gan gynnwys cychod tynnu, cyflenwi a thrin angor (AHTS), llongau adeiladu, unedau cynhyrchu symudol ar y m么r, llongau cyflenwi platfform, unedau arolygu a llongau cymorth cyfleustodau. Rydym yn amcangyfrif y gallai hyn gynnwys tua 145 o longau.^{[footnote 22]}

Effeithiau鈥檙 cynllun

Effeithiau datgarboneiddio

Fel yr amlinellir yn yr adran sail resymegol uchod, mae鈥檙 ffaith nad yw prisiau tanwydd morwrol yn adlewyrchu costau cymdeithasol eu hallyriadau nwyon t欧 gwydr a llygryddion aer yn ddiffyg allweddol yn y farchnad yn y sector morwrol. Byddai ymestyn CMA y DU i gwmpasu鈥檙 sector morwrol yn cyfrannu at ymdrin 芒鈥檙 diffyg hwn yn y farchnad trwy gymhwyso pris i allyriadau o鈥檙 sector morwrol a gynhwysir yn y cynllun, ar ffurf cost UKA. Byddai hynny鈥檔 helpu i gymell perchnogion llongau a gweithredwyr i fuddsoddi mewn technolegau i leihau eu hallyriadau er mwyn bod yn llai agored i鈥檙 pris carbon hwn. Rydym yn disgwyl i hyn fynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 diffyg yn y farchnad a helpu i ddatgarboneiddio鈥檙 sector yn unol 芒鈥檔 hymrwymiadau hinsawdd.

Effeithiau dosbarthiadol a dadleoli carbon

Yn 2023, comisiynodd yr Adran Drafnidiaeth a鈥檙 Adran Busnes, Ynni a Strategaeth Ddiwydiannol astudiaeth ymchwil a gynhaliwyd gan Frontier Economics er mwyn deall yn well y risgiau posibl o ddadleoli carbon, dadleoli carbon mewnol, ac anfantais gystadleuol o ganlyniad i ymestyn CMA y DU i gynnwys y sector morwrol domestig, gyda ffocws penodol ar lwybrau rhwng Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon^{[footnote 23]}.

Canfu鈥檙 adroddiad, ar gyfer y tri llwybr rhwng Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon y canolbwyntiwyd arnynt, bod ymestyn CMA y DU i鈥檙 sector morwrol yn debygol o fod yn gymhelliant cryf i gyflymu datgarboneiddio. Canfu hefyd fod y risg o ddadleoli carbon, dadleoli carbon mewnol, ac anfantais gystadleuol, o ganlyniad i ymestyn CMA y DU i鈥檙 sector morwrol, i gyd yn isel. Yn benodol, roedd y risg yn isel pe bai cynigion morwrol CMA yr UE ar waith. Pe na bai cynigion yr UE ar waith, yna byddai鈥檙 risg o ddadleoli carbon, dadleoli carbon mewnol, ac anfantais gystadleuol i gyd yn uwch pe byddai鈥檙 cynllun arfaethedig i ymestyn CMA y DU yn cael ei roi ar waith. Ehangodd CMA yr UE i鈥檙 sector morwrol ym mis Ionawr 2024, gan gwmpasu llongau 5,000 GT ac uwch.

Adolygiad o鈥檙 trothwy ar gyfer y cynllun yn y dyfodol

惭补别鈥檙 ymgynghoriad yn gofyn am safbwyntiau ynghylch ymrwymo i adolygu鈥檙 trothwy morwrol ar gyfer CMA y DU yn 2028, pe bai CMA y DU yn cael ei ymestyn i鈥檙 sector morwrol o 2026. Efallai bydd trothwy is posibl o 400 GT.

Canfu dadansoddiad o ddata allyriadau 2019 o鈥檙 NAEI fod tua 76% o allyriadau morwrol domestig wedi鈥檜 cynhyrchu gan longau dros 400 GT a 39% gan longau dros 5000 GT. 惭补别鈥檙 rhain yn cyfateb i 4.6 MtCO₂e a 2.4 MtCO₂e yn y drefn honno.^{[footnote 24]}

Fel rhagdybiaeth i symleiddio, mae鈥檙 amcangyfrifon hyn yn tybio bod holl gychod dyfrffyrdd mewndirol a chychod hamdden yn is na 400 GT. Mae hyn wedi bod yn angenrheidiol oherwydd cyfyngiadau鈥檙 dystiolaeth sydd ar gael ar dunelledd gros y llongau hyn. Fel yr amlinellwyd yn yr ymgynghoriad, byddem yn croesawu unrhyw ddata perthnasol a allai wella鈥檙 amcangyfrifon hyn.

Gallai鈥檙 trothwy is hwn ddod ag ystod ehangach o longau ac is-sectorau o fewn cwmpas, ac yn gyfatebol, cyfran uwch o allyriadau morwrol. Fodd bynnag, nid ydym yn cadw data cyflawn ar lawer o鈥檙 llongau hyn ar hyn o bryd, fel llongau sy鈥檔 gweithredu ar ddyfrffyrdd mewndirol.

Byddai gostwng y trothwy yn arwain at gynnydd yn yr addasiad gofynnol i鈥檙 cap i gwmpasu mwy o鈥檙 sector, ac ar gyfer hynny byddem yn ymgymryd 芒 gwaith ychwanegol cyn unrhyw benderfyniad polisi.

Byddwn yn cynnal dadansoddiad pellach ar effaith gostwng y trothwy i 400 GT cyn adolygu鈥檙 opsiwn hwnnw yn 2028.

Darpariaeth llwybrau rhyngwladol

惭补别鈥檙 ymgynghoriad yn gofyn am safbwyntiau ynghylch sut y gallai cynnwys allyriadau rhyngwladol yn CMA y DU o bosibl weithio yn y dyfodol, pe bai camau amlochrog yn y Sefydliad Morwrol Rhyngwladol (IMO) yn cael eu gohirio neu fod yn annigonol o ran lleihau allyriadau nwyon t欧 gwydr o longau rhyngwladol. Roedd ymatebion i鈥檔 hymgynghoriad blaenorol yn ei gwneud yn glir bod diddordeb mewn ymestyn darpariaeth CMA y DU i gwmpasu cyfran o allyriadau morwrol rhyngwladol. Mae CAM yr UE yn cynnwys 50% o allyriadau o longau dros 5,000 GT ar deithiau rhwng yr UE a gwledydd nad ydynt yn aelod-wladwriaethau o鈥檙 UE.

惭补别鈥檙 Awdurdod yn cydnabod mai鈥檙 brif ffordd o fynd i鈥檙 afael ag allyriadau rhyngwladol o hyd yw camau amlochrog a gymerir yn y Sefydliad Morwrol Rhyngwladol (IMO) ac mae鈥檔 cadarnhau na fydd yn ymestyn allyriadau o fewn cwmpas ar gyfer teithiau rhyngwladol nad ydynt yn deithiau EAA ar gyfer 2026. Fodd bynnag, yn yr ymgynghoriad hwn rydym yn archwilio darpariaeth bosibl, os bydd camau gweithredu IMO yn cael eu gohirio, neu鈥檔 profi i fod yn annigonol i leihau allyriadau nwyon t欧 gwydr o longau rhyngwladol. Rydym yn edrych yn benodol ar ba gyfran o allyriadau ddylai fod o fewn cwmpas a phryd y dylid ymestyn, gan gymryd unrhyw gamau angenrheidiol i osgoi codi ddwywaith neu effeithiau andwyol ar weithredwyr.

惭补别鈥檙 holl longau sy鈥檔 dechrau neu鈥檔 gorffen taith mewn porthladd yn y DU yn y cynllun presennol arfaethedig i ymestyn CMA y DU oherwydd bod allyriadau wrth angorfa yn rhan o鈥檙 cwmpas arfaethedig. Felly, rydym yn disgwyl na fydd cynnwys rhai neu鈥檙 cyfan o allyriadau o deithiau rhyngwladol eu hunain yn dod ag unrhyw weithredwyr ychwanegol i gwmpas y cynllun, er y byddai, wrth gwrs, yn cynyddu鈥檙 allyriadau o fewn cwmpas.

Question 3

Adran 3: Addasu鈥檙 cap

Accepted Answer

Dull o addasu鈥檙 cap

Yn Ymateb yr Awdurdod 2023^{[footnote 25]}, gwnaethom nodi ein bwriad i leihau cap cyffredinol y cynllun i鈥檞 wneud yn gyson 芒 sero net, sy鈥檔 golygu y bydd cyfanswm o 936 miliwn o lwfansau ar gael dros Gam I (2021-2030) cyn cyfrif am ysbytai ac allyrwyr bach. Gosodwyd y cap diwygiedig arfaethedig hwn yn seiliedig ar fodelu system gyfan o鈥檙 gostyngiadau mewn allyriadau ar draws yr economi i fodloni ein cyllidebau carbon (CB), cyfraniad a bennir yn genedlaethol (NDC), a sero net, yn ogystal 芒 dadansoddi鈥檙 polis茂au sydd eu hangen i鈥檞 cyflawni. Pe baem yn gadael y cap ar yr un lefel 芒鈥檙 cap cyson 芒 sero net arfaethedig wrth ymestyn cwmpas CMA y DU, byddai sectorau a gwmpesir gan y cynllun yn cael eu gorfodi i sicrhau gostyngiadau ychwanegol. Yn hytrach, rydym yn cynnig addasu鈥檙 cap i adlewyrchu鈥檙 allyriadau ychwanegol a ddygir o fewn cwmpas gan ddefnyddio鈥檙 un dull cyson 芒 sero net ag ar gyfer Ymateb Awdurdod 2023^{[footnote 26]}.

Manylion addasu鈥檙 cap

Addasu鈥檙 cap

Fel yr amlinellwyd yn y ddogfen ymgynghori, rydym yn cynnig ein bod yn addasu cap CMA y DU yn seiliedig ar y llwybr datgarboneiddio mwyaf diweddar ar gyfer sector morwrol domestig y DU. 惭补别鈥檙 trywydd cap dangosol a ddarperir yn yr ymgynghoriad hwn felly鈥檔 seiliedig ar y dadansoddiad ar gyfer y sector morwrol domestig a lywiodd y Strategaeth Sero Net (NZS) a Chynllun Cyflawni Cyllideb Garbon (CBDP).^{[footnote 27]} Pe bai llwybr datgarboneiddio wedi鈥檌 ddiweddaru yn cael ei gynhyrchu cyn Ymateb yr Awdurdod, byddem yn ceisio addasu yn lle hynny yn 么l y trywydd mwy diweddar hwnnw. Yn y sefyllfa hon, byddai鈥檙 Awdurdod yn bwriadu hysbysu rhanddeiliaid pan gaiff ei gyhoeddi a cheisio eu barn er mwyn caniat谩u ar gyfer y ffigurau diweddaraf hyn er mwyn llywio ymatebion ymgyngoreion i鈥檙 ymgynghoriad hwn. Bydd y ffigurau addasu yn cael eu cadarnhau yn Ymateb yr Awdurdod i鈥檙 ymgynghoriad hwn, yn amodol ar addasiadau i ystyried cwmpas allyriadau terfynol a鈥檔 hystyriaeth o gyngor gan y Pwyllgor Newid Hinsawdd.

Mae Tabl 3 yn nodi鈥檙 addasiad cap dangosol hwn ar gyfer y cwmpas fel y cynigiwyd yn yr ymgynghoriad hwn, gan ddefnyddio ffigurau sy鈥檔 seiliedig ar y trywydd allyriadau sectoraidd o鈥檙 CBDP. Defnyddiwyd dadansoddiad a wnaed gan DESNZ o ddata NAEI i amcangyfrif cyfran yr allyriadau o longau o fewn trothwy maint arfaethedig y cynllun, yn seiliedig ar ddata gan Ricardo Energy & Environment ar hyd llongau. 惭补别鈥檙 ffigurau yn y tabl yn cyfrif am ddarpariaeth allyriadau tank-to-wake (TtW)^{[footnote 28]} carbon deuocsid, ocsid nitrus, a methan, ar y m么r (teithiau domestig yn y DU) ac wrth angorfa, o longau 5,000 GT ac uwch. Nid ydynt yn cynnwys allyriadau gan longau o dan 5,000 GT, nac unrhyw ddarpariaeth i deithiau rhyngwladol, nac unrhyw randdirymiadau posibl eraill (e.e. eithriad rhannol bosibl ar gyfer teithiau DU-Gogledd Iwerddon). Bu鈥檔 bosibl eithrio鈥檙 llongau hyn oherwydd bod modelu NAEI yn cael ei wneud ar sail asiant wrth asiant o鈥檙 gwaelod i fyny.

Fel yr amlinellir yn yr ymgynghoriad hwn, rydym yn bwriadu eithrio allyriadau o weithgarwch morwrol anfasnachol y llywodraeth. Mae llawer o鈥檙 allyriadau hyn yn dod o longau milwrol, nad oeddent yn rhan o鈥檙 dadansoddiad hwn. Nid ydym wedi dileu allyriadau sy鈥檔 gysylltiedig 芒 llongau anfasnachol y llywodraeth nad ydynt yn rhai milwrol am nad oedd data ar gael. Fodd bynnag, byddwn yn ceisio deall hyn yn well er mwyn sicrhau y bydd yr addasiad sydd i鈥檞 gadarnhau yn Ymateb yr Awdurdod yn cyfrif yn gywir am yr allyriadau o fewn cwmpas.

Rydym hefyd yn bwriadu eithrio gwasanaethau fferi i ynysoedd yr Alban. Mae ein modelu鈥檔 cynnwys unrhyw longau o鈥檙 fath sydd o leiaf 5,000 GT. Nid ydym wedi didynnu鈥檙 allyriadau hyn o鈥檙 trywydd allyriadau sengl, ond mae adran gwasanaethau fferi ynysoedd yr Alban uchod yn rhoi ystod enghreifftiol o allyriadau sy鈥檔 gysylltiedig 芒鈥檙 llongau hyn. Byddwn yn mireinio hyn cyn Ymateb yr Awdurdod ac yn didynnu allyriadau o lwybr addasu鈥檙 cap yn unol 芒 hynny.

Tabl 3: Llwybr addasu cap dangosol yn seiliedig ar y dull arfaethedig a thrywydd CBDP ar gyfer allyriadau sectorol

	2026	2027	2028	2029	2030
Addasiad cap dangosol (miliynau UKA)	2.4	2.4	2.4	2.4	2.4

Yn ymateb blaenorol yr Awdurdod, gwnaethom gynghori y byddai ein hamcangyfrifon ar gyfer allyriadau o fewn cwmpas o鈥檙 sector morwrol domestig yn y flwyddyn gyntaf o鈥檜 cynnwys yn CMA y DU (2026) yn cyfateb i tua dwy filiwn o lwfansau鈥檙 DU, gyda symiau鈥檔 gostwng bob blwyddyn ar gyfer gweddill y cyfnod. Mae trywydd CBDP yn wastad ac yn tybio na fydd unrhyw ostyngiad gwirioneddol cyn 2030 (ond gydag arbedion allyriadau sylweddol yn dechrau yn gynnar yn y 2030au). Fel y trafodwyd uchod, pe bai llwybr datgarboneiddio wedi鈥檌 ddiweddaru yn cael ei gynhyrchu cyn Ymateb yr Awdurdod, byddem yn ceisio addasu yn lle hynny yn 么l y llwybr mwy diweddar hwnnw.

Effaith ar y farchnad

Yn yr adran hon rydym yn amlinellu鈥檙 effaith bosibl ar farchnad CMA y DU o ymestyn i鈥檙 sector Morwrol gyda鈥檙 addasiad cap arfaethedig.

Tabl 14: Cymhariaeth o faint addasiad cap morwrol 芒 chap CMA y DU sy鈥檔 gyson 芒 sero-net 2026-2030, miliynau o UKA

Math	2026	2027	2028	2029	2030
Addasiad Cap Morwrol	2.4	2.4	2.4	2.4	2.4
Cap cynllun cyffredinol sy鈥檔 gyson 芒 sero-net	79.1	70.1	53.5	50.9	49.3
Addasiad cap + cap cyson 芒 sero-net	81.5	72.5	55.9	53.3	51.7
Addasiad cap morwrol fel canran o鈥檙 cap cyson 芒 sero-net wedi鈥檌 addasu yn gyffredinol	3%	3%	4%	5%	5%

Mae tabl 4 yn dangos y byddai鈥檙 addasiad arfaethedig i鈥檙 cap ar gyfer ymestyn y cwmpas i鈥檙 sector morwrol yn gyfran fach (5%) o gap cyffredinol CMA y DU yn 2026-2030. Byddai鈥檙 addasiad yn cynyddu鈥檙 cap rhwng 2026-2030 o 303 MtCO₂e i 315MtCO₂e, sy鈥檔 gynnydd o 1% i gyfanswm y cap ar gyfer Cam I CMA y DU (2021-2030), o 936 MtCO₂e i 948 MtCO₂e.

O ystyried maint yr addasiad cap arfaethedig, yn seiliedig ar drothwy 5,000 GT a maint cyfredol y farchnad, rydym yn disgwyl y byddai鈥檙 addasiad cap arfaethedig i gyfrif am ymestyn i鈥檙 sector morwrol domestig yn cael effaith gyfyngedig ar bris UKA a lefelau allyriadau wedi鈥檜 masnachu. Mae risgiau cyfyngedig hefyd yn gysylltiedig 芒 gosod y cap uwchlaw neu islaw gwir allyriadau yn cael eu dwyn i mewn i鈥檙 cwmpas oherwydd bod y gwahaniaeth rhwng y ddau yn debygol o fod yn fach fel cyfran o鈥檙 sector a fasnachir yn gyffredinol.

Byddwn yn cynnal dadansoddiad pellach ar effaith yr addasiad cap ar gyfer y sector morwrol ar farchnad CMA y DU cyn cadarnhau鈥檙 addasiad cap yn Ymateb yr Awdurdod. Bydd hyn yn cynnwys dadansoddiad sy鈥檔 nodi lefel y mesurau lleihau sy鈥檔 cael eu hysgogi gan y farchnad ar wahanol brisiau carbon, a sut y bydd hyn yn effeithio ar allyriadau鈥檙 sector.

Question 4

Adran 4: Ystyriaethau dadansoddol ar gyfer Ymateb yr Awdurdod

Accepted Answer

Yn dilyn yr ymgynghoriad, bydd Ymateb yr Awdurdod yn asesu dichonoldeb ac effaith ymestyn y cwmpas i鈥檙 sector morwrol yn fanylach, gan ystyried ymatebion rhanddeiliaid i鈥檙 ymgynghoriad hwn. Bydd hyn yn seiliedig ar ddadansoddiad o鈥檙 opsiynau a gyflwynir yn yr ymgynghoriad hwn. Byddwn hefyd yn asesu鈥檙 ystyriaethau canlynol:

Lleihau allyriadau, prisiau carbon, ac effeithiau amgylcheddol ehangach

Prif fudd Cynllun Masnachu Allyriadau yw鈥檙 budd i gymdeithas o leihau allyriadau a gyflawnir wrth i weithredwyr ddewis mesurau lleihau yn hytrach na phrynu ac ildio UKA. Disgwylir y bydd ymestyn cwmpas CMA y DU yn ysgogi mesurau lleihau yn y sector morwrol. Yn dibynnu ar yr effaith ar bris carbon, bydd ymestyn cwmpas CMA y DU hefyd yn effeithio ar lwybr datgarboneiddio鈥檙 sector masnachu presennol. Os bydd ymestyn y cwmpas yn arwain at bris carbon uwch, byddem yn disgwyl mesurau lleihau ychwanegol yn y sector masnachu presennol, ac i鈥檙 gwrthwyneb. Rydym yn gobeithio mesur y manteision hyn gan ddefnyddio modelu yn seiliedig ar gromliniau cost lleihau ymylol (MACC), allyriadau busnes fel arfer (BAU), a thrywydd cap wedi鈥檌 ddiweddaru. Byddwn hefyd yn ystyried effeithiau amgylcheddol ehangach pan fo data鈥檔 caniat谩u hynny.

Costau adnoddau i gyfranogwyr

Disgwylir mai un o gostau allweddol y polisi hwn fydd y costau adnoddau i gyfranogwyr morwrol sydd newydd ddod o fewn cwmpas CMA y DU sy鈥檔 gysylltiedig 芒 lleihau eu hallyriadau. Rydym yn disgwyl y bydd hyn yn cynnwys mesurau lleihau ac effeithlonrwydd parhaol, a bydd angen i weithredwyr fuddsoddi yn y ddau beth yma. Bydd union lefel y lleihad yn cael ei bennu gan bris UKA, gyda phrisiau uwch yn ysgogi mwy o leihau ac felly costau adnoddau uwch. Rydym yn gobeithio mesur y costau hyn gan ddefnyddio MACC ar gyfer morwrol.

Costau cydymffurfio

惭补别鈥檙 costau cydymffurfio yn adlewyrchu鈥檙 costau sy鈥檔 wynebu gweithredwyr i brynu鈥檙 lwfansau sydd eu hangen arnynt er mwyn cyflawni eu rhwymedigaethau i CMA y DU. Bydd hyn yn faich cynyddol ar gyfranogwyr newydd i CMA y DU gan y bydd yn rhaid iddynt gydymffurfio 芒 rhwymedigaethau ildio UKA. Gallai ymestyn cwmpas ychwanegol arwain at newid ym mhrisiau carbon ac felly costau cydymffurfio ar gyfer cyfranogwyr presennol. Yn gyffredinol, bydd prisiau carbon uwch yn dueddol o gynyddu costau cydymffurfio, tra bydd lleihad mewn allyriadau yn dueddol o鈥檜 lleihau. Mae costau cydymffurfio yn drosglwyddiad cymdeithasol o gyfranogwyr y farchnad i鈥檙 llywodraeth pan gaiff UKA eu prynu ar y farchnad sylfaenol, neu鈥檔 drosglwyddiad cymdeithasol rhwng cyfranogwyr pan fyddant yn cael eu masnachu ar y farchnad eilaidd. Rydym yn gobeithio mesur y costau hyn gan ddefnyddio data o arwerthiannau UKA.

Costau gweinyddol

Costau gweinyddol cyfranogwyr yw costau cydymffurfio 芒 rhwymedigaethau CMA y DU. Mae hyn yn cynnwys costau sy鈥檔 gysylltiedig 芒 monitro, adrodd a dilysu, a鈥檙 gwaith gweinyddol sydd ynghlwm wrth reoli, cynllunio ac ildio lwfansau ar gyfer cydymffurfio.

Bydd cyfranogwyr newydd i鈥檙 cynllun yn y sector morwrol yn agored i鈥檙 costau hyn. Fodd bynnag, nid ydym yn disgwyl i鈥檙 costau hyn fod yn sylweddol o鈥檜 cymharu 芒 chostau gweithredol, ac i鈥檙 rhan fwyaf o longau domestig sydd eisoes yn adrodd am allyriadau o dan drefn Monitro, Adrodd a Dilysu bresennol y DU, ni ddisgwylir i鈥檙 newidiadau hyn gael effaith ychwanegol sylweddol ar gostau gweinyddol. Rydym yn disgwyl y bydd asesu鈥檙 costau hyn yn gymysgedd o ansoddol a meintiol.

Effeithiau ar weithredwyr

Gallai鈥檙 costau cydymffurfio newydd i weithredwyr morwrol effeithio ar eu cystadleurwydd, ond hefyd arwain at effaith yn y sector diwydiannol. Mae hon yn effaith anuniongyrchol, lle mae costau CMA y DU yn y sector morwrol yn cael eu trosglwyddo i gwmn茂au eraill. Er enghraifft, gallai unrhyw gostau CMA y DU newydd yn y sector morwrol gael eu trosglwyddo i gwmn茂au eraill trwy gostau trafnidiaeth uwch. Gallai鈥檙 rhain effeithio ar gystadleurwydd cwmn茂au morwrol yn y DU. Rydym yn disgwyl y bydd asesu鈥檙 effeithiau hyn yn ansoddol.

Effeithiau economaidd ehangach

Gallai鈥檙 effaith y mae ymestyn cwmpas yn ei chael ar y farchnad ei hun gael effaith ar yr economi ehangach. Trwy gynyddu cwmpas CMA y DU, byddem yn cymell mwy o longau i ddatgarboneiddio ac o bosibl buddsoddi mewn technolegau datgarboneiddio a gallai hyn hefyd gyfrannu at fwy o arloesedd technolegol, er enghraifft, gwario mwy ar ymchwil a datblygu. Gallai hyn arwain at orgyffwrdd cadarnhaol, gan leihau cost (a chyflymu defnydd) mesurau lleihau yn y dyfodol. Yn ogystal, gallai鈥檙 datgarboneiddio hwn gefnogi swyddi a buddsoddiad yn yr economi werdd ledled y DU. Rydym yn disgwyl y bydd yr effeithiau hyn yn ansoddol.

Ymddygiad cwmn茂au

惭补别鈥檙 holl effeithiau posibl a restrir uchod yn dibynnu鈥檔 sylweddol ar sut mae gweithredwyr yn ymgysylltu 芒 CMA y DU a marchnadoedd cydymffurfio. Bydd costau cydymffurfio hefyd yn dibynnu ar ymddygiad marchnad CMA y DU gweithredwyr, megis bancio, rhagfantoli a鈥檙 defnydd o ddyraniadau am ddim yn y dyfodol. Os oes modd ac os yw鈥檔 hysbys, byddwn yn dadansoddi effeithiau鈥檙 ymddygiadau hyn. Os nad yw maint neu effaith y ffactorau ymddygiadol hyn yn hysbys, byddwn yn tynnu sylw at yr ansicrwydd hwn.