Canllawiau

Cyrff rheolaeth adeiladu: tramgwyddau (torri'r rheolau) a throseddau

Yr hyn sy'n digwydd pan fydd y Rheoleiddiwr Diogelwch Adeiladau (RhDA) yn ymchwilio i gymeradwywr cofrestredig rheolaeth adeiladu (CCRhA) yng Nghymru neu Loegr, neu'n ymchwilio i awdurdod lleol yn Lloegr.

Yn berthnasol i Gymru a Loegr

Ymchwiliadau

Ymchwiliadau: cymeradwywyr cofrestredig rheolaeth adeiladu (CCRhAau)

Caiff y Rheoleiddiwr Diogelwch Adeiladau (RhDA) ymchwilio i CCRhAau:

  • yn Lloegr, os yw鈥檔 ymddangos eu bod wedi torri鈥檙 rheolau ymddygiad proffesiynol 苍别耻鈥檙 rheolau safonau gweithredu聽neu wedi methu 芒 chydymffurfio 芒 threfniadau monitro

  • yng Nghymru, os yw鈥檔 ymddangos eu bod wedi torri鈥檙 苍别耻鈥檙 neu wedi methu 芒 chydymffurfio 芒

  • yng Nghymru neu Loegr os yw鈥檔 ymddangos eu bod wedi cyflawni trosedd o dan Ddeddf Adeiladau 1984 neu Ddeddf Diogelwch Adeiladau 2022

Ymchwiliadau: awdurdodau lleol yn Lloegr

Mae鈥檙 RhDA聽yn gallu ymchwilio i awdurdodau lleol yn Lloegr os yw鈥檔 ymddangos bod wedi:

Dechrau ymchwiliad

Gellir dechrau ar ymchwiliad os bydd pryderon yn cael eu codi gan:

  • y Rheoleiddiwr Diogelwch Adeiladau (RhDA)
  • yr awdurdodau lleol
  • arolygwyr cofrestredig adeiladu
  • cymeradwywyr cofrestredig rheolaeth adeiladu (CCRhA)
  • y diwydiant
  • aelodau o鈥檙 cyhoedd
  • cyrff neu reoleiddwyr eraill

Os bydd y RhDA yn penderfynu dechrau ar ymchwiliad:

  • bydd yn dweud wrthych ei fod wedi dechrau ar ymchwiliad, a pham mae鈥檔 cael ei gynnal
  • efallai y bydd yn dweud wrthych i ddarparu gwybodaeth sy鈥檔 berthnasol i鈥檙 ymchwiliad

Gallwch ddarllen canllawiau am ymchwilio i weithwyr proffesiynol rheolaeth adeiladu. Maen nhw鈥檔 dweud wrthych sut mae鈥檙 RhDA yn mynd ati i gynllunio, i gynnal ac i gwblhau ymchwiliadau.

Yn ystod ymchwiliad: ataliad dros dro interim

Yn ystod ymchwiliad, caiff y RhDA atal CCRhA dros dro am gyfnod o hyd at 3 mis os bydd yn penderfynu, ar 么l ystyried y pryderon a godwyd am ymddygiad proffesiynol y CCRhA:

  • y gallai鈥檙 pryderon hynny fod yn wir
  • y gallent arwain at ganslo ei gofrestriad os profir eu bod yn wir

Rhaid i鈥檙 CCRhA beidio 芒 chyflawni swyddogaethau cyfyngedig ar 么l iddo gael ei atal dros dro.

Gallwch apelio os cewch eich atal dros dro. Bydd gwybodaeth am sut i apelio yn cael ei darparu gyda鈥檙 llythyr 苍别耻鈥檙 e-bost a fydd yn rhoi gwybod ichi am y penderfyniad.

Ar 么l i ymchwiliad gael ei gynnal聽聽

Bydd y RhDA yn dweud wrthych beth yw canlyniad yr ymchwiliad, sef:

  • nad oes angen cymryd unrhyw gamau eraill
  • y bydd yn rhoi cyngor i鈥檙 CCRhA
  • y bydd yn dweud wrth y CCRhA i gymryd camau i ddatrys y problemau
  • y bydd yr achos yn cael ei gyfeirio er mwyn penderfynu ar sancsiwn os gwelir bod y CCRhA wedi torri鈥檙 rheolau ymddygiad proffesiynol
  • y bydd yr achos yn cael ei gyfeirio er mwyn penderfynu ar gamau gorfodi os gwelir bod CCRhA yng Nghymru neu Loegr, neu awdurdod lleol yn Lloegr, wedi torri鈥檙 rheolau safonau ymddygiad
  • y bydd yr achos yn cael ei gyfeirio er mwyn penderfynu a ddylid erlyn y CCRhA 苍别耻鈥檙 awdurdod lleol

Bydd gwybodaeth am sut i ymateb i ganfyddiadau ymchwiliad yn cael ei darparu yn y llythyr 苍别耻鈥檙 e-bost a fydd yn rhoi canlyniad yr ymchwiliad.

Sancsiynau am gamymddwyn proffesiynol 聽聽聽聽聽聽聽

Os caiff yr achos ei gyfeirio er mwyn penderfynu ar sancsiwn, bydd y RhDA yn anfon copi atoch o鈥檙 weithdrefn ddisgyblu a sancsiynau y mae鈥檔 ei dilyn wrth fynd ati i benderfynu:鈥

  • a yw鈥檙 CCRhA wedi torri鈥檙 rheolau ymddygiad proffesiynol

  • pa sancsiynau fydd yn cael eu rhoi

Os yw鈥檙 RhDA yn penderfynu bod y CCRhA wedi torri鈥檙 rheolau ymddygiad proffesiynol, gall:

  • benderfynu peidio 芒 rhoi unrhyw sancsiynau
  • rhoi cosb ariannol
  • amrywio鈥檙 cofrestriad
  • atal y cofrestriad dros dro
  • canslo鈥檙 cofrestriad

Caiff y RhDA roi un neu fwy o sancsiynau yn syth. Os nad yw鈥檙 CCRhA yn cydymffurfio 芒 sancsiwn, mae鈥檔 bosibl y bydd rhagor o gamau gorfodi鈥檔 cael eu cymryd.

Gallwch apelio yn erbyn penderfyniad i roi sancsiwn ichi. Bydd gwybodaeth am sut i apelio yn cael ei darparu gyda鈥檙 llythyr 苍别耻鈥檙 e-bost a fydd yn rhoi gwybod am y penderfyniad.

Cosbau ariannol

Gall y RhDA benderfynu rhoi cosb ariannol a fydd yn amrywio rhwng 0.1% a 5% o drosiant blynyddol gros y CCRhA. Mewn rhai achosion difrifol, mae鈥檔 bosibl y bydd y gosb ariannol yn fwy na 5%.聽

Gall methu 芒 thalu cosb ariannol arwain at:

  • ragor o camau gorfodi
  • achos llys i adennill unrhyw symiau sy鈥檔 ddyledus

Amrywio cofrestriad

Caiff y RhDA osod cyfyngiadau neu amodau ar y gwaith y caniateir i CCRhA ei wneud. Y term sy鈥檔 cael ei ddefnyddio yw amrywio鈥檙 cofrestriad. Bydd y RhDA yn:

  • ei gofnodi ar gofrestr y CCRhA
  • cysylltu 芒鈥檙 holl awdurdodau lleol yn y wlad lle mae鈥檙 CCRhA wedi鈥檌 gofrestru i weithio ynddi er mwyn rhoi gwybod iddynt fod y cofrestriad wedi cael ei amrywio

Atal cofrestriad dros dro

Caiff y RhDA atal cofrestriad CCRhA dros dro am hyd at 2 flynedd.聽Bydd y RhDA yn:

  • ei gofnodi ar gofrestr y CCRhA
  • cysylltu 芒鈥檙 holl awdurdodau lleol yn y wlad lle mae鈥檙 CCRhA wedi鈥檌 gofrestru i weithio ynddi er mwyn rhoi gwybod iddynt fod y cofrestriad wedi cael ei atal dros dro

Rhaid i鈥檙 CCRhA beidio 芒 chyflawni unrhyw swyddogaethau rheolaeth adeiladu unwaith y bydd wedi鈥檌 atal dros dro.

Canslo cofrestriad oherwydd camymddwyn proffesiynol

Caiff y RhDA ganslo cofrestriad CCRhA a鈥檌 dynnu oddi ar y gofrestr CCRhA.

Ar 么l i gofrestriad y CCRhA gael ei ganslo, bydd y RhDA yn cysylltu 芒鈥檙 holl awdurdodau lleol yn y wlad lle mae鈥檙 CCRhA wedi鈥檌 gofrestru i weithio ynddi er mwyn rhoi gwybod iddynt fod y cofrestriad wedi cael ei ganslo.

Rhaid i鈥檙 CCRhA beidio 芒 chyflawni unrhyw swyddogaethau rheolaeth adeiladu unwaith y bydd ei gofrestriad wedi cael ei ganslo.

Gorfodi鈥檙 Rheolau Safonau Gweithredu

Caiff y RhDA gymryd camau gorfodi yn erbyn:

  • CCRhA yng Nghymru a Lloegr pan fyddant wedi torri鈥檙 rheolau safonau gweithredu neu wedi methu 芒 chydymffurfio 芒 threfniadau monitro
  • awdurdodau lleol yn Lloegr pan fyddant wedi torri鈥檙 rheolau safonau gweithredu

Dyma rai o鈥檙 camau gorfodi y caiff y RhDA eu cymryd:

  • anfon llythyr tramgwydd
  • anfon hysbysiad gwella
  • anfon hysbysiad tramgwydd difrifol
  • canslo cofrestriad y CCRhA
  • yn Lloegr, argymell bod yr Ysgrifennydd Gwladol yn trosglwyddo swyddogaethau rheolaeth adeiladu鈥檙 awdurdod lleol dan sylw

Gellir apelio yn erbyn pob cam gorfodi, ar wah芒n i lythyrau tramgwydd. Bydd gwybodaeth am sut i apelio yn cael ei darparu gyda鈥檙 llythyr 苍别耻鈥檙 e-bost a fydd yn rhoi gwybod am y penderfyniad.

Llythyr tramgwydd

Mae鈥檙 llythyr yn nodi鈥檙 camau y mae angen eu cymryd er mwyn datrys y materion a nodwyd.聽Bydd y RhDA yn darparu datganiad am y rhesymau dros anfon y llythyr.聽

Hysbysiad gwella

Mae鈥檙 hysbysiad:聽

  • yn nodi鈥檙 camau y mae angen eu cymryd er mwyn datrys y materion a nodwyd
  • yn gallu dweud wrth y CCRhA 苍别耻鈥檙 awdurdod lleol i roi鈥檙 gorau i wneud rhywbeth tra bydd yr hysbysiad mewn grym

Bydd y RhDA yn darparu datganiad am y rhesymau dros anfon yr hysbysiad gwella.

Bydd yr hysbysiad gwella mewn grym tan:

  • i鈥檙 RhDA benderfynu bod y CCRhA 苍别耻鈥檙 awdurdod lleol wedi cydymffurfio 芒鈥檙 hysbysiad
  • i鈥檙 RhDA ddirymu鈥檙 hysbysiad
  • i鈥檙 cyfnod a bennir yn yr hysbysiad ddod i ben

Hysbysiad tramgwydd difrifol

Caiff y RhDA roi hysbysiad tramgwydd difrifol os yw鈥檙 CCRhA 苍别耻鈥檙 awdurdod lleol:

  • wedi torri鈥檙 Rheolau Safonau Gweithredu mewn ffordd a allai fod wedi peryglu diogelwch pobl yn yr adeilad neu o鈥檌 amgylch
  • wedi cael hysbysiad gwella eisoes a heb gydymffurfio ag ef

Bydd y RhDA yn darparu datganiad am y rhesymau dros roi鈥檙 hysbysiad tramgwydd difrifol.

Bydd yr hysbysiad tramgwydd difrifol mewn grym tan:

  • i鈥檙 RhDA benderfynu bod y CCRhA 苍别耻鈥檙 awdurdod lleol wedi cydymffurfio 芒鈥檙 hysbysiad
  • i鈥檙 RhDA ddirymu鈥檙 hysbysiad
  • i鈥檙 cyfnod a bennir yn yr hysbysiad ddod i ben

Canslo cofrestriad am dorri鈥檙 rheolau safonau gweithredu

Ceir canslo cofrestriad CCRhA pan fydd y RhDA wedi:

  • rhoi un neu fwy o hysbysiadau tramgwydd difrifol i鈥檙 CCRhA
  • dod i鈥檙 casgliad bod y CCRhA yn debygol o barhau i fethu 芒 chyrraedd y safonau gofynnol
  • dod i鈥檙 casgliad bod y CCRhA yn debygol o barhau i beryglu diogelwch pobl yn yr adeilad ac o鈥檌 amgylch.
  • rhoi hysbysiad, ynghyd 芒 rhesymau ysgrifenedig, i ddweud ei fod yn ystyried canslo鈥檙 cofrestriad
  • wedi gwahodd y CCRhA i ymateb

Ar 么l i gofrestriad y CCRhA gael ei ganslo, bydd y RhDA yn cysylltu 芒鈥檙 holl awdurdodau lleol yn y wlad lle mae鈥檙 CCRhA wedi鈥檌 gofrestru i weithio ynddi er mwyn rhoi gwybod iddynt fod y cofrestriad wedi cael ei ganslo.

Rhaid i鈥檙 CCRhA beidio 芒 chyflawni unrhyw swyddogaethau rheolaeth adeiladu unwaith y bydd ei gofrestriad wedi cael ei ganslo.

Trosglwyddo swyddogaethau rheolaeth adeiladu awdurdodau lleol

Ar gyfer awdurdodau lleol yn Lloegr, gall RhDA argymell i鈥檙 Ysgrifennydd Gwladol drosglwyddo swyddogaethau rheolaeth adeiladu o un awdurdod lleol i鈥檙 llall.聽Gall RhDA wneud hyn pan fyddant wedi gwneud y canlynol:

  • rhoi un neu fwy o hysbysiadau tramgwydd difrifol i鈥檙 awdurdod lleol聽
  • dod i鈥檙 casgliad bod yr awdurdod lleol yn debygol o barhau i fethu 芒 chyrraedd y safonau gofynnol
  • dod i鈥檙 casgliad bod yr awdurdod lleol yn debygol o barhau i beryglu diogelwch pobl yn yr adeilad ac o鈥檌 gwmpas聽
  • rhoi rhybudd, gyda rhesymau ysgrifenedig, bod RhDA yn ystyried gofyn i鈥檙 Ysgrifennydd Gwladol drosglwyddo swyddogaethau rheoleth adeiladu
  • gwahodd yr awdurdod lleol i ymateb

Os bydd RhDA yn gwneud yr argymhelliad i鈥檙 Ysgrifennydd Gwladol, bydd RhDA yn rhoi gwybod i鈥檙 awdurdod lleol ac yn rhoi rhesymau dros y penderfyniad.

Troseddau

Troseddau gan CCRhA

Dyma rai o鈥檙 troseddau sy鈥檔 berthnasol i CCRhA yng Nghymru a Lloegr:

  • bod y CCRhA yn gweithredu y tu allan i gwmpas ei gofrestriad
  • bod sefydliad yn gweithredu fel CCRhA, neu鈥檔 awgrymu ei fod yn CCRhA, pan nad yw wedi鈥檌 gofrestru
  • methu 芒 darparu gwybodaeth benodedig ar adrodd am y rheolau safonau gweithredu pan gaiff gyfarwyddyd i wneud hynny
  • gweithredu鈥檔 groes i hysbysiad tramgwydd difrifol a roddwyd am dorri鈥檙 rheolau safonau gweithredu
  • rhwystro, twyllo neu ddynwared un o swyddogion awdurdodedig y RhDA
  • rhoi gwybodaeth ffug neu gamarweiniol i鈥檙 RhDA
  • methu 芒 darparu gwybodaeth y mae swyddog awdurdodedig yn gofyn amdani

Os yw CCRhA wedi鈥檌 atal dros dro, mae鈥檔 drosedd iddo:

  • gyflawni swyddogaethau rheolaeth adeiladu
  • gwneud unrhyw beth yn fwriadol i awgrymu nad yw鈥檙 cofrestriad wedi鈥檌 atal dros dro

Os oes tystiolaeth bod y CCRhA wedi cyflawni trosedd, mae鈥檔 bosibl y bydd yn cael ei erlyn.

Troseddau awdurdodau lleol

Mae troseddau sy鈥檔 berthnasol i awdurdodau lleol yn Lloegr yn cynnwys:

  • gweithredu鈥檔 groes i hysbysiad tramgwydd difrifol a roddwyd am dorri鈥檙 rheolau safonau gweithredu
  • rhwystro, twyllo neu ddynwared swyddog awdurdodedig y RhDA
  • rhoi gwybodaeth ffug neu gamarweiniol I鈥檙 RhDA

Os oes tystiolaeth bod awdurdod lleol yn Lloegr wedi cyflawni trosedd, mae鈥檔 bosibl y bydd yn cael ei erlyn.

Costau ymchwiliadau a chamau gorfodi

Mae yna daliadau y mae angen i CCRh yng Nghymru neu Loegr, neu awdurdodau lleol yn Lloegr, eu talu os yw鈥檙 RhDA yn:

  • ymchwilio iddynt neu鈥檔 cymryd camau gorfodi yn eu herbyn
  • ymchwilio i arolygydd cofrestredig adeiladu, neu鈥檔 cymryd camau gorfodi yn ei erbyn oherwydd camau a gymerodd pan oedd yn cael ei gyflogi gan y RhDA neu gan awdurdod lleol

Mae rhagor o wybodaeth am y taliadau i鈥檞 gweld yma:

Updates to this page

Cyhoeddwyd ar 21 Hydref 2024
Diweddarwyd ddiwethaf ar 19 Mawrth 2025 show all updates
  1. Welsh translation added.

  2. First published.

Argraffu'r dudalen hon