Canllawiau

Talu鈥檙 Ardoll Brentisiaethau

Dysgwch pryd y mae鈥檔 rhaid i chi dalu鈥檙 Ardoll Brentisiaethau, a sut i gyfrifo a rhoi gwybod am eich taliadau.

Pwy sydd angen talu鈥檙 Ardoll Brentisiaethau

Mae鈥檙 Ardoll Brentisiaethau yn swm a delir ar gyfradd o 0.5% o fil cyflog blynyddol y cyflogwr.

Fel cyflogwr, mae鈥檔 rhaid i chi dalu鈥檙 Ardoll Brentisiaethau bob mis os yw鈥檙 canlynol yn wir:

Mae鈥檙 rheolau ar gyfer cwmn茂au cysylltiedig yr un peth o ran yr Ardoll Brentisiaethau a鈥檙 Lwfans Cyflogaeth (yn agor tudalen Saesneg).

Mae鈥檔 rhaid i chi roi gwybod am yr Ardoll Brentisiaethau a鈥檌 thalu bob mis drwy鈥檆h Crynodeb o Daliadau鈥檙 Cyflogwr (yn agor tudalen Saesneg).

Mae鈥檔 rhaid i bob sector dalu鈥檙 ardoll os oes ganddynt fil cyflog blynyddol sy鈥檔 fwy na 拢3 miliwn (gan gynnwys unrhyw gwmn茂au neu elusennau cysylltiedig).

Mae gan y sectorau canlynol rheolau penodol ar gyfer talu鈥檙 Ardoll Brentisiaethau:

  • masnachfreintiau
  • gweithio oddi ar y gyflogres
  • cwmn茂au byrhoedlog
  • cwmn茂au gwasanaeth a reolir
  • asiantaethau recriwtio neu asiantaethau cyflogaeth
  • mentrau ar y cyd
  • ysgolion

Eich bil cyflog blynyddol

Eich bil cyflog blynyddol yw鈥檙 holl daliadau sy鈥檔 agored i gyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1 eilaidd (yn agor tudalen Saesneg) a wneir i gyflogeion gan y cyflogwr 鈥 megis cyflogau, bonysau a chomisiynau.

Mae鈥檔 rhaid i鈥檆h bil cyflog gynnwys taliadau i鈥檙 canlynol:

Mae鈥檔 rhaid i鈥檆h bil cyflog beidio 芒 chynnwys y canlynol:

  • enillion cyflogeion sydd o dan 16 oed
  • enillion cyflogeion nad ydynt yn destun deddfwriaeth cyfraniadau Yswiriant Gwladol y DU
  • enillion sy鈥檔 agored i gyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1A, megis buddiannau

Cyfraniadau ardoll hyfforddi鈥檙 diwydiant

Bydd angen i chi dalu鈥檙 Ardoll Brentisiaethau, hyd yn oed os ydych eisoes yn cyfrannu at drefniant ardoll hyfforddi ledled y diwydiant (er enghraifft yr Ardoll Bwrdd Hyfforddi鈥檙 Diwydiant Adeiladu).

Cyflogwyr sydd 芒 chynlluniau TWE wedi鈥檜 haddasu

Os ydych yn rhedeg鈥cynllun TWE wedi鈥檌 addasu (yn agor tudalen Saesneg), mae angen i chi roi cyfrif am gyfraniadau Yswiriant Gwladol yn 么l yr arfer. Defnyddiwch yr amcangyfrif gorau o鈥檙 holl enillion sy鈥檔 agored i gyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1 eilaidd er mwyn gwirio a oes angen i chi dalu鈥檙 Ardoll Brentisiaethau. Mae angen i chi gyflwyno Crynodeb o Daliadau鈥檙 Cyflogwr bob mis gan ddefnyddio鈥檙 ffigurau hyn sydd wedi鈥檜 hamcangyfrif.

Ar ddiwedd y flwyddyn dreth, bydd angen i chi wneud y canlynol hefyd:

  • cymharu鈥檆h bil cyflog amcangyfrifedig 芒鈥檙 ffigurau gwirioneddol ar gyfer y flwyddyn dreth
  • cyflwyno Crynodeb o Daliadau鈥檙 Cyflogwr ychwanegol er mwyn cywiro unrhyw wahaniaethau a thalu unrhyw Ardoll Brentisiaethau sy鈥檔 ddyledus

Defnyddio鈥檆h lwfans Ardoll Brentisiaethau

Mae鈥檙 lwfans yn lleihau swm yr Ardoll Brentisiaethau y mae鈥檔 rhaid i chi ei dalu gan 拢15,000 yn ystod y flwyddyn.

Ni allwch drosglwyddo unrhyw lwfans heb ei ddefnyddio i鈥檙 flwyddyn dreth nesaf.

Os ydych yn dechrau bod yn gyflogwr, neu鈥檔 rhoi鈥檙 gorau iddi, ran o鈥檙 ffordd drwy鈥檙 flwyddyn dreth, gallwch ddefnyddio鈥檆h lwfans Ardoll Brentisiaethau blynyddol cyfan yn erbyn swm yr ardoll sydd arnoch.

Cyflogwyr nad ydynt yn gysylltiedig ag elusen neu gwmni arall

Bydd gan gyflogwyr nad ydynt yn gysylltiedig ag elusen neu gwmni arall lwfans Ardoll Brentisiaethau o 拢15,000 bob blwyddyn.

Os nad ydych yn gysylltiedig ag unrhyw gyflogwr arall, ac os nad yw鈥檆h bil cyflog dros 拢3 miliwn, ni fydd angen i chi dalu鈥檙 ardoll.

Cyflogwyr sy鈥檔 gysylltiedig ag elusen neu gwmni arall

Bydd gan elusennau, neu gwmn茂au, cysylltiedig dim ond un lwfans o 拢15,000 i鈥檞 rannu rhyngddynt.

Os ydych yn gysylltiedig ag unrhyw gyflogwr arall, a bod eich bil cyflog cyfunol o dan 拢3 miliwn, ni fydd angen i chi dalu鈥檙 ardoll.

Sut i rannu鈥檆h lwfans

Gall eich lwfans Ardoll Brentisiaethau o 拢15,000 gael ei rannu rhwng y canlynol:

  • pob un o鈥檆h cynlluniau TWE
  • eich elusennau neu gwmn茂au cysylltiedig

Gallwch benderfynu sut i rannu鈥檙 lwfans rhwng eich cynlluniau TWE, neu ei rannu gyda鈥檆h elusennau neu鈥檆h cwmn茂au cysylltiedig. Bydd yn rhaid i chi roi gwybod sut y gwnaethoch rannu鈥檆h lwfans y tro cyntaf y bydd yn rhaid i chi dalu鈥檙 Ardoll Brentisiaethau. Ni allwch newid eich cyfran chi o鈥檙 lwfans yn ystod y flwyddyn dreth.

Mae鈥檔 rhaid i chi barhau i dalu鈥檙 lwfans ardoll a rannwyd ar ddechrau鈥檙 flwyddyn dreth os gwnaeth y canlynol digwydd ran o鈥檙 ffordd drwy鈥檙 flwyddyn:

  • daethoch yn gyflogwr cysylltiedig (megis drwy uno 芒 chwmni arall, neu ei gaffael)
  • newidodd strwythur eich gr诺p o gwmn茂au cysylltiedig, neu elusennau cysylltiedig (megis drwy wahanu oddi wrth fusnes arall)

Gallwch benderfynu sut i rannu鈥檆h lwfans ardoll ymysg eich cwmn茂au cysylltiedig, neu鈥檆h elusennau, ar ddechrau鈥檙 flwyddyn dreth nesaf.

Ni allwch newid sut mae鈥檙 lwfans wedi鈥檌 rannu ymysg elusennau neu gwmn茂au cysylltiedig ar ddiwedd y flwyddyn dreth.

Gall cyflogwyr sydd 芒 sawl cynllun TWE, ac nad ydynt yn defnyddio鈥檜 holl lwfans Ardoll Brentisiaethau yn ystod y flwyddyn, newid sut mae鈥檙 lwfans wedi鈥檌 rannu ar ddiwedd y flwyddyn dreth. Gellir gwneud hyn er mwyn gwrthbwyso unrhyw lwfansau sydd heb eu defnyddio yn erbyn un o鈥檆h cynlluniau eraill.

Corff cyhoeddus (yn agor tudalen Saesneg) Mae pob (ac eithrio elusennau) yn cael Ardoll Brentisiaethau llawn, gan nad ydynt yn cael eu hystyried yn gwmn茂au cysylltiedig. Mae鈥檔 rhaid i gyrff cyhoeddus sy鈥檔 elusennau ddilyn y rheolau ar gyfer elusennau cysylltiedig.

Mae ymddiriedolaethau y GIG a chyrff gwasanaeth iechyd eraill (megis Byrddau Iechyd yr Alban, Byrddau Iechyd Lleol Cymru ac Ymddiriedolaethau Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol yng Ngogledd Iwerddon) yn cael eu hystyried yn gwmn茂au, ac felly mae鈥檔 rhaid iddynt ddilyn y rheolau ar gyfer cwmn茂au cysylltiedig.

Cyfrifo鈥檙 hyn sydd arnoch

Codir yr Ardoll Brentisiaethau ar 0.5% o鈥檆h bil cyflog blynyddol. Gallwch ddefnyddio Offer TWE Sylfaenol CThEF i鈥檆h helpu i gyfrifo faint y bydd angen i chi ei dalu.

Ar gyfer mis cyntaf y flwyddyn dreth:

  1. Rhannwch eich lwfans Ardoll Brentisiaethau 芒 12.

  2. Tynnwch y ffigur hwn o 0.5% o鈥檆h bil cyflog misol.

Ar gyfer pob mis dilynol:

  1. Cyfrifwch gyfanswm eich bil cyflog ar gyfer y flwyddyn hyd yma.

  2. Adiwch eich lwfansau ardoll misol at ei gilydd ar gyfer y flwyddyn hyd yma.

  3. Tynnwch eich lwfans ardoll ar gyfer y flwyddyn hyd yma o 0.5% o gyfanswm eich bil cyflog ar gyfer y flwyddyn hyd yma.

  4. Tynnwch swm yr ardoll rydych wedi ei dalu yn ystod y flwyddyn hyd yma.

Os ydych yn dechrau talu鈥檙 ardoll ran o鈥檙 ffordd drwy鈥檙 flwyddyn dreth, bydd angen i chi wneud y canlynol:

  1. Cyfrifwch faint o鈥檆h lwfans blynyddol sydd wedi鈥檌 gronni yn ystod y flwyddyn bresennol.

  2. Rhannwch eich lwfans blynyddol llawn 芒 12.

  3. Lluoswch hyn 芒 nifer y misoedd sydd wedi mynd heibio ers dechrau鈥檙 flwyddyn dreth.

Y ffigur hwn yw鈥檆h lwfans am y mis cyntaf y rhowch wybod am yr ardoll. Gall unrhyw lwfans sydd heb ei ddefnyddio gael ei gario ymlaen i鈥檙 mis nesaf yn ystod yr un flwyddyn dreth.

Rhoi gwybod am yr hyn sydd arnoch

Mae鈥檔 rhaid i chi roi gwybod i CThEF am faint o Ardoll Brentisiaethau sydd arnoch bob mis. Mae鈥檔 rhaid i chi roi gwybod am hyn ar ddechrau鈥檙 flwyddyn dreth os yw鈥檙 canlynol yn berthnasol:

  • roedd eich bil cyflog blynyddol (gan gynnwys unrhyw gwmn茂au neu elusennau cysylltiedig) ar gyfer y flwyddyn dreth flaenorol dros 拢3 miliwn
  • rydych yn disgwyl i鈥檆h bil cyflog blynyddol (gan gynnwys unrhyw gwmn茂au neu elusennau cysylltiedig) ar gyfer y flwyddyn dreth bresennol fod dros 拢3 miliwn
  • mae鈥檆h bil cyflog blynyddol (gan gynnwys unrhyw gwmn茂au neu elusennau cysylltiedig) yn cynyddu鈥檔 annisgwyl dros 拢3 miliwn 鈥 mae鈥檔 rhaid i chi ddechrau rhoi gwybod i ni pan fydd hyn yn digwydd

Os ydych wedi dechrau talu鈥檙 Ardoll Brentisiaethau, mae鈥檔 rhaid i chi barhau i roi gwybod am hyn hyd at ddiwedd y flwyddyn dreth, hyd yn oed os bydd eich bil cyflog blynyddol yn llai na 拢3 miliwn yn y pen draw.

Bydd angen i bob elusen neu gwmni cysylltiedig roi gwybod i CThEF am faint o Ardoll Brentisiaethau sydd arnynt.

Rhowch wybod am eich Ardoll Brentisiaethau yn fisol gan ddefnyddio鈥檆h Crynodeb o Daliadau鈥檙 Cyflogwr (yn agor tudalen Saesneg), gan gynnwys y canlynol:

  • swm y lwfans Ardoll Brentisiaethau blynyddol rydych wedi鈥檌 ddyrannu i鈥檙 cynllun TWE hwnnw
  • swm yr Ardoll Brentisiaethau sydd arnoch ar gyfer y flwyddyn dreth hyd yma

Does dim angen i chi roi gwybod am yr Ardoll Brentisiaethau ar eich Crynodeb o Daliadau鈥檙 Cyflogwr os nad oedd rhaid i chi ei thalu yn y flwyddyn dreth bresennol.

Cadw cofnodion

Mae鈥檔 rhaid i chi gadw cofnodion o unrhyw wybodaeth a ddefnyddiwyd gennych i gyfrifo鈥檆h taliad ardoll. Dylech gadw鈥檙 cofnodion hyn am o leiaf 3 blynedd ar 么l y flwyddyn dreth y maent yn berthnasol iddi.

Rhoi gwybod am newidiadau i鈥檆h bil cyflog

Dylech roi gwybod am unrhyw newidiadau i鈥檙 Ardoll Brentisiaethau, a ddigwyddodd o ganlyniad i newidiadau i鈥檆h bil cyflog, ar eich Crynodeb o Daliadau鈥檙 Cyflogwr nesaf. Os byddwch yn canfod camgymeriadau yng nghyfanswm eich bil cyflog blynyddol ar ddiwedd y flwyddyn dreth, bydd yn rhaid i chi gyflwyno Crynodeb o Daliadau鈥檙 Cyflogwr ychwanegol i ddangos yr Ardoll Brentisiaethau cywir ar gyfer y flwyddyn dreth lawn, ac i dalu鈥檙 hyn sydd arnoch.

Sut i dalu

Rydych yn talu鈥檙 Ardoll Brentisiaethau bob mis fel rhan o鈥檆h bil TWE. Os ydych wedi gordalu Ardoll Brentisiaethau yn ystod y flwyddyn, byddwch yn cael ad-daliad fel credyd TWE.

Mae taliadau Ardoll Brentisiaethau yn dreuliau didynadwy ar gyfer Treth Gorfforaeth.

Sectorau penodol sy鈥檔 gorfod talu鈥檙 Ardoll Brentisiaethau

Mae rheolau penodol ar gyfer sectorau penodol, ond mae鈥檔 rhaid i bob sector dalu鈥檙 ardoll os oes ganddynt fil cyflog blynyddol o fwy na 拢3 miliwn (gan gynnwys unrhyw elusennau neu gwmn茂au cysylltiedig).

Masnachfreintiau

Mae gan fasnachfreintiau lwfans blynyddol o 拢15,000 ar gyfer yr holl fasnachfreintiau sydd o dan eich rheolaeth. Gallwch ddewis rannu鈥檙 lwfans ymysg y masnachfreintiau hynny sydd o dan eich rheolaeth, neu ymysg eich cynlluniau TWE.

Gweithio oddi ar y gyflogres

Mae鈥檔 rhaid i chi gynnwys taliadau i gyfryngwyr, megis cwmni gwasanaeth personol, partneriaeth neu unigolyn arall, sy鈥檔 destun y rheolau gweithio oddi ar y gyflogres (yn agor tudalen Saesneg). Mae hyn yn berthnasol i daliadau ar gyfer gwasanaethau a ddarperir gan gyfryngwyr i鈥檙 canlynol:

  • awdurdodau cyhoeddus (o fis Ebrill 2017 ymlaen)
  • cleientiaid maint canolig a mawr y tu allan i鈥檙 sector cyhoeddus (o fis Ebrill 2021 ymlaen)

Mae鈥檙 taliadau hyn yn cael eu trin fel incwm o gyflogaeth, ac maent yn agored i gyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1.

Nid yw hyn yn berthnasol i daliadau ar gyfer gwasanaethau a ddarperir drwy gyfryngwyr i gleientiaid bach o fewn y sector preifat, neu sydd heb unrhyw gysylltiad 芒鈥檙 DU.

Cwmn茂au byrhoedlog

Bydd yn rhaid i gwmn茂au byrhoedlog, megis cerbydau diben arbennig, dalu鈥檙 ardoll os maent yn agored i gyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1 eilaidd. Byddwch yn cael y lwfans llawn o 拢15,000 os yw鈥檙 cerbyd diben arbennig wedi鈥檌 drefnu ran o鈥檙 ffordd drwy鈥檙 flwyddyn dreth. Mae鈥檔 rhaid i chi wirio a ydych yn gysylltiedig 芒 chwmni neu elusen arall ar ddechrau鈥檙 flwyddyn dreth ddilynol.

Cwmn茂au gwasanaeth a reolir

Os ydych yn鈥gwmni gwasanaeth a reolir (yn agor tudalen Saesneg) ac yn gysylltiedig 芒 chyflogwr arall, mae鈥檔 bosibl y bydd yn rhaid i chi dalu鈥檙 ardoll os yw鈥檆h bil cyflog yn llai na 拢3 miliwn.

Asiantaethau recriwtio neu asiantaethau cyflogaeth

Mae鈥檔 rhaid i chi dalu鈥檙 ardoll os ydych yn gwneud y canlynol:

  • cyflenwi llafur (gan gynnwys isgontractwyr) i gleient
  • talu cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1 eilaidd ar enillion y gweithwyr hynny

Mentrau ar y cyd

Os ydych yn rhan o bartneriaeth menter ar y cyd, lle mae gan 2 gwmni gyfran o 50% yr un o gwmni arall, ni fydd gan yr un cwmni na鈥檙 llall reolaeth gyffredinol.

O ganlyniad i hyn, ni fydd y fenter ar y cyd yn gysylltiedig ag unrhyw gwmni arall. Felly, bydd y 2 gwmni, a鈥檙 fenter ar y cyd, yn gymwys i gael lwfans ardoll ei hun o 拢15,000.

Bydd mathau eraill o fenter ar y cyd yn cael lwfans llawn o 拢15,000 os ydynt wedi cael eu sefydlu ran o鈥檙 ffordd drwy鈥檙 flwyddyn dreth. Bydd yn rhaid iddynt wirio a ydynt yn gysylltiedig 芒 chyflogwr arall ar ddechrau鈥檙 flwyddyn dreth nesaf er mwyn cyfrifo鈥檙 lwfans ar gyfer y flwyddyn ddilynol.

Ysgolion

Y corff llywodraethol yw鈥檙 cyflogwr ar gyfer ysgolion gwirfoddol a gynorthwyir, ysgolion sefydledig, ysgolion sy鈥檔 rhad ac a ddim, ac academ茂au. Bydd pob corff llywodraethol yn gymwys i gael lwfans o 拢15,000.

Yr awdurdod lleol yw鈥檙 cyflogwr ar gyfer ysgolion eraill a gynhelir. Mae鈥檙 awdurdod lleol yn gyfrifol, yn 么l y gyfraith, am dalu鈥檙 Ardoll Brentisiaethau ar gyfer yr ysgolion sydd o dan eu rheolaeth. A hynny hyd yn oed os ydynt wedi dirprwyo鈥檙 cyfrifoldeb o ran y gyflogres, gan gynnwys talu鈥檙 cyfraniadau Yswiriant Gwladol Dosbarth 1 eilaidd. Mae gan bob awdurdod lleol lwfans blynyddol o 拢15,000.

Yr awdurdod lleol yw鈥檙 cyflogwr ar gyfer ysgolion ffydd os yw鈥檔 ysgol wirfoddol a reolir. Fel arall, y corff llywodraethol yw鈥檙 cyflogwr.

Bydd ymddiriedolaethau aml-academi yn cael un lwfans blynyddol o 拢15,000.

Os bydd ysgol yn newid i fod yn ysgol wirfoddol a gynorthwyir, ysgol sefydledig, ysgol sy鈥檔 rhad ac a ddim, neu academi ran o鈥檙 ffordd drwy鈥檙 flwyddyn dreth, bydd corff llywodraethol yr academi yn gyfrifol am yr Ardoll Brentisiaethau o鈥檙 pwynt hwnnw ymlaen, ac yn cael lwfans llawn o 拢15,000.

Updates to this page

Cyhoeddwyd ar 12 Rhagfyr 2016
Diweddarwyd ddiwethaf ar 6 Ebrill 2025 show all updates
  1. The 'Your annual pay bill' section has been updated to include a link to the secondary threshold and lower earnings limit for 2025 to 2026.

  2. Welsh translation of this guidance has been added.

  3. Information about the off-payroll working rules applying to medium and large-sized clients outside the public sector (from April 2021), has been added.

  4. Guidance on who needs to pay the levy, how to work out what you owe and how to use the levy allowance has been updated.

  5. The section about 'how to allocate your allowance' has been updated.

  6. Additional information added to explain how to apply the Apprenticeship Levy in specific sectors.

  7. First published.

Argraffu'r dudalen hon